Akmonia Tarihi Kent İlklerin Yaşandığı Önemli bir Merkezdir

        Ahat Köyü’nün güney tarafında üç tarafı dere ile çevrili yüksek ve çevreye hakim bir tepe üzerinde kurulmuş antik kent Lidya Kral Yolu üzerindedir. Arkeolojik kaynaklarda Frigya ile Lidya Bölgesi sınırı üzerinde önemli bir yerleşim yeri olarak belirtilmiştir. Şehirde yoğun miktarda mozaikli alanlar bulunmuştur. Roma, Bizans seramik parçaları, kazısı yapılan gymnasium alanı, yapı temelleri, mimari taş-mermer parçalar ile birlikte 2 tane tapınak podyumu ve tiyatro çukuru bulunmaktadır. Antik kentten çıkan mermer mimari parçalar Ahat ve çevre köylülerce yüzyıllarca taşınarak yapı malzemesi olarak kullanılmıştır. Görülebilecek anıtsal yapı kalıntısı bulunmamaktadır.

        Frigya bölgesi sınırları içerisinde ve Lidya sınırına oldukça yakın bir noktada kurulmuş olan Akmonia kentinin kuruluşu ile ilgili fazla bir bilgi bulunmamakla birlikte Roma İmparatorluğunun Anadoludaki hakimiyeti ile birlikte önemli bir merkez haline gelmiştir.

        Ele geçen yazıtlardan anlaşıldığı kadarıyla M.Ö.3.-M.S.3. yüzyıllar arasında Yunan etkisinde kalmış önemli bir Yahudi yerleşimi olduğu ortaya çıkmaktadır. Öyle ki İmparator Severus ve Coracalla Yahudilerin Akmonia'da devlet dairelerinin kontrol altında tutmalarına izin vermiş, sulh yargıçlığını da yahudilere bırakmıştır. Kentin çevresi sur duvarları ile çevrili olup, köye bakan kuzeydoğu kısmında Roma döneminden kalma tiyatro yer alır. Ayrıca M.S. I yüzyılda Akmonia'da güreş, voleybol ve boks gibi sportif oyunların yapıldığı ve yarışmalar için İskenderiye'den sporcuların geldiği gymnasiondaki taban mozaiklerindeki yazıtlardan anlaşılmaktadır.